బుద్ధుని బోధనల్లో “శ్రద్ధ” అనే భావన చాల కీలకమైంది. శ్రద్ధ అంటే ఆసక్తి, జాగ్రత్త, గౌరవం అనే అర్థాలు వాడుకలో ఉన్నాయి: శ్రద్ధగా వినటం అంటే, ఆసక్తితో జాగ్రత్తగా వినటం; శ్రద్ధాంజలి అంటే గౌరవంతో నమస్కరించటం. కాని, ధార్మిక విషయాల్లో “శ్రద్ధ” అంటే బలమైన ‘విశ్వాసం’ లేదా...

రచన: ఠానిస్సరో భిక్ఖు [2018లో వెలువడిన First Things First అనే సంకలనంలో గల The Streams of Emotion అనే వ్యాసానికి ఇది సరళ తెలుగు అనువాదం. ఇది బుద్ధుని బోధనలతో తగిన పరిచయం కలిగిన పాఠకులను ఉద్దేశించి రాసిన వ్యాసం అయినా, జీవితపు మౌలిక సమస్యల పరిష్కారం పట్ల గాఢమైన ఆసక్తి...

రచన: డి. చంద్రశేఖర్         “బుద్ధుని బోధనలు: మానవ విలువలు” అనే విషయాన్ని లోతుగా పరిశీలించే ముందు, ‘మానవ విలువలు’ అనే మాటలకు సరైన నిర్వచనం చెప్పుకోవటం అవసరం. సాధారణంగా, మానవ విలువలు అంటే “ప్రత్యేకంగా మనిషి జీవితానికి...

రచన: మైఖేల్ కారిథెర్స్ [మైఖేల్ కారిథెర్స్ 1978లో, "The Forest Monks of Sri Lanka: Anthropological and Historical Study" అనే అంశంపై చేసిన పరిశోధనకుగాను ఆక్సఫర్డ్ యూనివర్సిటీ నుండి డాక్టరేట్ పొందారు. Oxford University వారు ప్రచురించిన Past Masters series లో భాగంగా,...

ధర్మం అనే పదం చాల విలువైంది, దీని గురించి విస్తృతమైన చర్చ జరుగుతున్నది. ధర్మం సర్వోన్నతమైంది అనే భావం చాలమందిలో ఉంది. ధర్మం గొప్పది, అత్యున్నతమైంది, అత్యంత విలువైందని అనుకోకపోతే, దాని గురించి ఇంత విస్తృతమైన చర్చ జరగదు.

రచన: వల్పోల రాహుల [శ్రీలంకకు చెందిన బౌద్ధభిక్షువు మాననీయ వల్పోల రాహుల, 1933-34 మధ్య, సింహళ భాషలో కొన్ని వ్యాసాలు రాశారు. మొదట వాటిని కరపత్రాలుగా ప్రచురించి ఉచితంగా పంచారు. దాదాపు అరవై సంవత్సరాల తరువాత, 1992లో, అవి “సత్యోదయ” అనే పేరుతో ఒక సంకలనంగా వెలువడ్డాయి. మరో...

రచన: డి. చంద్రశేఖర్ బౌద్ధగ్రంథాల్లో “మార” అనే పేరుతో ఒక పాత్ర కనిపిస్తుంది. ఈ మారుని ప్రస్తావన పాలి నికాయాల్లో విడివిడిగా చాలచోట్ల ఉంది. అయితే, సంయుత్త నికాయలోని మారసంయుత్త, భిక్ఖునిసంయుత్త అనే అధ్యాయాలు, ప్రత్యేకంగా మారుని గురించి వివరించాయి. నికాయాల్లో మారుని...

నైతికత మానవ జీవితానికి పునాది వంటిదని బుద్ధుడు భావించాడు. దుఃఖవిముక్తి కోసం ఆయన సూచించిన అష్టాంగమార్గం నైతిక ఆచరణతోనే మొదలౌతుంది. నైతికతను వివరించే బుద్ధుని ఉపదేశాల్లో తరచూ కనిపించే పదం “కుశల”. [పాలిభాషలో ఇది కుసల. కాని ఈ వ్యాసంలో, తెలుగువారికి పరిచయమైన “కుశల” అనే...

“నాటి దీపదానోత్సవమే నేటి దీపావళి” అనే పేరుతో నవతెలంగాణ (13.11.2020) దినపత్రికలో ఒక వ్యాసం అచ్చయింది. దీనిలో, రచయిత డాక్టర్ దేవరాజు మహారాజు, నరకాసురవధ వంటి పౌరాణిక కథలు వాస్తవంగా జరిగినవి కావని అన్నారు. అలాగే, పురాణాలన్నీ బుద్ధని తరువాత, బౌద్ధాన్ని నాశనం చేసే...

“ధమ్మ దీపావళి” పేరుతో ఇటీవల వెలువడిన వీడియోలో, బొర్రా గోవర్ధన్, దీపావళి పండుగ చారిత్రిక నేపధ్యాన్ని వివరించటానికి ప్రయత్నించారు. (వీడియో లింక్: https://www.youtube.com/watch?v=jFZDtmDIMDc&t=870s) దీనిలో, “చరిత్రకు అందిన ఆధారాలను బట్టి ...” అంటూ మొదలెట్టిన వక్త,...

[ఇప్పుడు మీరు ఇతర పనుల్లో బిజీగా ఉన్నారా! ...... అయితే, ఈ వ్యాసం చదవటానికి ఇది సరైన సమయం కాదు. మీరు విశ్రాంతిగా ప్రశాంతంగా ఉన్న సమయంలో దీన్ని చదవండి. – రచయిత] బౌద్ధగ్రంథాల్లో కొన్ని పదాలను ఒకేఅర్థంలో గాక, వేరువేరు అర్థాల్లో ఉపయోగించటం కనిపిస్తుంది. అటువంటి వాటిలో...

[మొదట ఈ వ్యాసం బుద్ధభూమి మాసపత్రిక, 2013 డిసెంబర్ సంచికలో అచ్చయింది. దాన్ని కొన్ని సవరణలతో మళ్ళీ ఇక్కడ అందిస్తున్నాం.] అవును, ఇప్పుడు మీరు చదవబోతున్నది తలనొప్పి గురించే. మీకు తలనొప్పి లేకపోయినా లేదా ఉండి కూడ దాన్ని మీరు గుర్తించకపోయినా, ఇక్కడ చెప్పబోయే విషయాలు మీకు...

ఆంద్రప్రభ దినపత్రికలో (17 ఆగష్టు 2020) “బౌద్ధానికి శృంగభంగం!” అనే శీర్షికతో, వుప్పల నరసింహం అనే రచయిత ఒక వ్యాసం రాశారు. మౌర్య సామ్రాజ్యాన్ని కూలదోసి, అధికారంలోకి వచ్చిన బ్రాహ్మణ పాలకుడు పుష్యమిత్ర శుంగ, బౌద్ధాన్ని క్రూరంగా అణచివేయటంతో బౌద్ధధర్మ పతనం మొదలైందని రచయిత...

భిక్ఖు బోధి [2019 వైశాఖి వేడుక సందర్భంగా ఐక్యరాజ్యసమితి వేదికపై భంతే భిక్ఖు బోధి చేసిన ప్రసంగ పాఠానికి తెలుగు అనువాదం] YouTube వీడియో కొరకు ఇక్కడ క్లిక్ చెయ్యండి (ఐక్యరాజ్యసమితిలో) శ్రీలంక శాశ్వత ప్రతినిధి రోహన్ పెరెరా, థాయిలాండ్ శాశ్వత ప్రతినిధి, మాననీయ భిక్షుసంఘ...

2019 మార్చి-మే నెలల మధ్య ఆంధ్రభూమి దినపత్రికలో, వుప్పల నరసింహం అనే రచయిత, బౌద్ధాన్ని విమర్శిస్తూ వరుసగా పదిహేను వ్యాసాలు రాశారు ( వాటిలో కొన్ని వ్యాసాలు ఇక్కడ క్లిక్ చేసి చూడవచ్చు ). మరికొన్ని పత్రికల్లో కూడ ఆయన ఇటువంటి వ్యాసాలు రాశారు, ఇంకా రాస్తున్నారు. ఈ...

రచన: డి. చంద్రశేఖర్ 2019 మార్చి-మే నెలల మధ్య ఆంధ్రభూమి దినపత్రికలో, వుప్పల నరసింహం అనే రచయిత, బౌద్ధాన్ని విమర్శిస్తూ వరుసగా పదిహేను వ్యాసాలు రాశారు ( వాటిలో కొన్ని వ్యాసాలు ఇక్కడ క్లిక్ చేసి చూడవచ్చు) . మరికొన్ని పత్రికల్లో కూడ ఆయన ఇటువంటి వ్యాసాలు రాశారు, ఇంకా...

[ఇది పాలి గ్రంథమైన అంగుత్తరనికాయలో చతుక్కనిపాతలోని 193వ సుత్తానికి సంక్షిప్త తెలుగు అనువాదం. ఈ అనువాదంలో, పాలి సుత్తాల్లో సహజంగా కనిపించే, (నేటి పాఠకులకు విసుగు పుట్టించే!) పునరుక్తిని, కొంతమేర తొలగించటం జరిగింది. అయినా, బుద్ధుని ఉపదేశాలను వాటి నిజమైన స్పూర్తిలో...

మానవుడు పొందే అనుభవాలు స్థూలంగా మూడురకాలని చెప్పవచ్చు: సుఖకరమైనవి, దుఖకరమైనవి, ఈ రెండూ కాని తటస్థ అనుభవాలు. మానవ చరిత్రను పరిశీలిస్తే, ప్రపంచమంతటా అన్ని కాలాల్లో, ఎటువంటి మినహాయింపు లేకుండా, మనుషులందరూ ఈ మూడురకాల అనుభవాలను ఎదుర్కోవటం కనిపిస్తుంది. అందుకే మానవ...

For the Buddhadhamma to take root in a particular culture it should be transmitted in the vernacular of that culture. The Buddha himself made this point when he rejected a proposal to preserve his teachings in Sanskrit metre and instead instructed his followers to...

[2019 జనవరి 13న హైదరాబాదు మహాబోధి బుద్దవిహారలో మాననీయ భిక్ఖు భోధి ఉపన్యసించారు. ఇంగ్లీషులో సాగిన ఆ ఉపన్యాసం ఆడియో ఆధారంగా డి. చంద్రశేఖర్ చేసిన సంక్షిప్త అనువాదం యిది. బుద్ధవచనం పత్రికకు వారు పంపిన అభినందన పత్రం English Copy కూడ పాఠకులకు...

(మజ్ఝిమనికాయ 41) ఒక సమయంలో బుద్ధభగవానుడు కోసలలో పర్యటిస్తూ పెద్ద భిక్షుసంఘంతో సాలా అనే పేరుగల బ్రాహ్మణగ్రామాన్ని చేరుకొన్నాడు. సాలా గ్రామంలోని బ్రాహ్మణ గృహపతులు, ''శాక్యపుత్రుడు శ్రమణగౌతముడు పెద్ద భిక్షుసంఘంతో, కోసలలో చారిక చేస్తూ, తమ ఊరికి వచ్చాడని విన్నారు....

“ఒకే ఒక్కదారి (అష్టాంగమార్గం)” అనే పేరుతో బొర్రా గోవర్ధన్ రాసిన పుస్తకం 2018 సెప్టెంబరులో వెలువడింది. ఇది లతారాజా ఫౌండేషన్, హైదరాబాద్ వారి ప్రచురణ. 168 పేజీల ఈ పుస్తకం ధర 150 రూపాయలు. ఈ పుస్తకంలో, బుద్ధుడు బోధించిన అష్టాంగమార్గాన్ని సులభ శైలిలో వివరించటానికి...

[The Ancient Path of The Buddha అనే పుస్తకంలోని 7వ అధ్యాయం నుండి ఎంపికచేసిన పాఠం ఇది.] అష్టాంగమార్గంలోని మొదటి అంగం సమ్యక్ దృష్టి లేక సరైన అవగాహన. అంటే వస్తువులను యధాతధంగా, ఉన్న వాటిని ఉన్నట్లు అర్ధం చేసుకోవడం, చూడడం. సరైన అవగాహన, సమ్యక్ దృష్టి  అంటే మామూలు...

బౌద్ధం మీద ఎంతో రాశాను, ఎంతో కూశాను కానీ “లోపలకు” చేరలేకపోయాను. బోధి అవబోధ, ఆలోకనం, అవలోకనం జరగలేదు. కొంతమంది ఉన్నారు. వారికి బోధి అవబోధమైంది, ఆలోకనం అయింది. వారు తమ పేర్ల చివర “బోధి” అని పెట్టుకుంటున్నారు. అంతటి “బోధి” పొందిన వారికి అభివాదాలు తెలియజేస్తున్నాను....

(సంయుక్తనికాయ 22:94) భిక్షువులారా, నేను లోకంతో వివాదపడటం లేదు. లోకమే నాతో వివాదపడుతుంది.  ధర్మవాది యీ లోకంలో ఎవరితోనూ వివాదపడడు.  భిక్షువులారా, లోకంలో పండితులు ఏది లేదని అంగీకరిస్తున్నారో, నేను కూడా అది లేదని చెబుతున్నాను. వారు ఏది ఉందని అంగీకరిస్తున్నారో, నేను...